De data-economie in de agrovoeding: hoe kan ik meer uit (mijn) data halen?
De laatste tijd hoor je steeds vaker de term “data-economie”. Een economie waarin data cruciaal staan om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen, meer klanten te bereiken, extra markten te betreden of klanten nog beter te services. Data als sleutel dus tot versnelde innovatie en nieuwe verdienmodellen. Maar is dat ook zo voor de agrovoedingssector? Wat betekent dit voor onze economie, en hoe kan je er als bedrijf op inspelen?
Laat ons beginnen met de definitie: in de data-economie stellen bedrijven hun bedrijfseigen data ter beschikking aan andere bedrijven zodat beide bedrijven hier een voordeel uit halen. Een voorbeeld: een 3de speler ontwikkelt een “check-in”app waarmee reizigers kunnen inchecken bij alle deelnemende luchtvaartmaatschappijen. Luchtvaartmaatschappijen die een link maken met de nieuwe app (en dus hun data delen) hoeven zelf geen “check-in”app te ontwikkelen, bereiken mogelijk meer klanten en bieden hun klanten een betere service en gebruiksgemak. Ook de app ontwikkelaar haalt hier een voordeel uit: hoe meer luchtvaartmaatschappijen deelnemen, hoe completer de dienstverlening en het gebruiksgemak van de reiziger. Je openstellen voor data delen, biedt dus kansen en opportuniteiten.
Wat betekent dit voor u? Waarom zou u meedoen?
In de agrovoedingssector produceren we voeding én data. Vanaf het moment dat een product het landbouwbedrijf verlaat, wordt het een deel van een uitgebreide agrovoedingsketen. Elke schakel in de keten voegt tijdens de verdere verwerking van deze producten data toe. Elke schakel bezit bijgevolg data met een eigen potentiële waarde. Maar te weinig bedrijven benutten dit (volledige) potentieel.
"Data is het nieuwe goud. De kunst is om data aan elkaar te koppelen en er dan iets zinvols mee te doen."
Wie de kansen (nog) niet ziet, ziet misschien wel de bedreigingen. In het voorbeeld is het een 3de speler, niet noodzakelijk actief in de luchtvaartsector die zonder enige domeinkennis zich toegang verschaft tot een nieuwe markt. Kortom, als u vandaag vanuit de agrovoedingssector de kansen niet benut, doen anderen dat wellicht wel.
Een goede digitale bedrijfsstrategie biedt houvast
Toch aarzelen vele bedrijven om de sprong te wagen. Het voelt aan of ze hun data zo maar “weggeven” aan anderen. Het is daarom belangrijk om goed voorbereid aan de start te komen. Het opstellen van een bedrijfseigen digitale strategie is hierbij cruciaal.
“Besteed tijd aan je strategie, maar denk ook niet te lang na. Start met een “proof-of-concept” met 1 of enkele bedrijven. De meerwaarde zit hem in de keten, maar je moet al starten vóór alles is uitgeklaard of je mist de trein.”
Hierbij start je met het inventariseren van je (eigen) data. Bepaal nadien voor elke databron het potentieel voor data delen. Welke data wil je delen? En welke juist niet?
Enkele tips voor het opstellen van een digitale strategie:
- Durf denken vanuit “Data-als-product”-perspectief
- Kijk met de blik van je potentiële “data-afnemers”
- Ga breder dan de huidige vragen en partners
- Stel je open voor nieuwe uitdagingen, engageer je in de community om samen vraagstukken op te lossen en laat je inspireren
Eens de inventaris is opgesteld, is het de kunst om je te verplaatsen in de schoenen van de bedrijven die je data willen gebruiken. Hoe kan je de toegevoegde waarde van jouw data voor hen vergroten en hiermee de waarde van je data verhogen? Hierbij kan je vb. zelf data gaan combineren of als datapakketten aanbieden. Het slim voorverpakken van je data kan ook door ze te interpreteren voordat je ze deelt: een alarm aanbieden i.p.v. de ruwe data. Hierdoor vermarkt je niet enkel je ruwe data, maar ook je domeinkennis. Tot slot kan je ook echte data services aanbieden.
“De sky is the limit in de data-economie. Zo lijkt het wel. Toch wil ik pleiten voor enig realisme. Data is de nieuwe olie, maar data ontginnen kost ook geld. Je zal dus slim moeten investeren.”
De meerwaarde van een data-deelplatform: “DjustConnect”
De waarde van data neemt toe naarmate je data deelt. De kost om je data te ontsluiten, rendeert vaak niet als je de data slechts met 1 speler gaat delen. Eens de 1ste stappen gezet richting data-economie, ontgroei je al snel het klassieke unilateraal model van data delen en kom je in een spaghetti aan dataconnecties terecht. Hierdoor wordt het moelijker om het overzicht te bewaren, neemt het aantal en de diversiteit van contracten rond data delen toe en kan je het gevoel krijgen de controle over je data kwijt te zijn. Deel je daarenboven niet enkel je bedrijfseigen data, maar ook data die je beheert van jouw klanten landbouwers, is het ook jouw taak om hen individueel om actieve toestemming te vragen. Een hele klus.
Een datadeelplatform als DjustConnect kan hier een oplossing zijn. Datadeelplatformen leveren infrastructuur en diensten om het datadelen voor bedrijven gemakkelijker te maken. Hierdoor beperk je de eigen investeringen en word je ontzorgd, zodat je als bedrijf in alle vertrouwen data kan delen. DjustConnect biedt jouw bedrijf:
- 1 centrale datamarkt waarop je je data beschikbaar maakt voor de hele sector.
- 1 ‘open’ platform waarlangs het data transport veilig en efficiënt verloopt.
- 1 centraal dashboard waarmee je 100 % de controle behoudt over jouw data en zelf beslist met wie je de data deelt en waarom. Ook de individuele toestemmingen van de individuele landbouwers worden via het DjustConnect dashboard verzamelt.
- 1 centraal contract met duidelijke spelregels voor het data delen, conform de geldende wetgeving en Code of Conduct voor data delen in landbouw.
En de volgende stappen?
Het spreekt voor zich dat niet alle bedrijven zich op hetzelfde vertrekpunt bevinden. Het ILVO heeft daarom verschillende canvassen ontwikkeld die u ondersteunen in het opstellen van een eigen digitale strategie. Daarenboven stopt het verhaal niet met een goede digitale strategie. Je wil ongetwijfeld ook weten wat jouw data kan opleveren en welk verdienmodel je best hanteert?
Voor meer informatie kan u contact opnemen met Bart Minne (Bart.Minne@ilvo.vlaanderen.be) of Stephanie Van Weyenberg (Stephanie.vanweyenberg@ilvo.vlaanderen.be).